Tiềm ẩn nguy hiểm từ ly cà phê sáng: Đồ nhựa dùng một lần "tấn công" sức khỏe bạn thế nào?

Nhận diện "kẻ" tiềm ẩn nguy cơ

Theo Nghị định 08/2022, sản phẩm nhựa dùng một lần bao gồm khay, hộp đựng thức ăn, bát, cốc, ống hút và các dụng cụ khác có thành phần nhựa, được thiết kế để chỉ sử dụng một lần. Còn bao bì nhựa khó phân hủy sinh học thường làm từ PE, PP, PS, PVC, PET - những loại nhựa tồn tại hàng trăm năm trong môi trường.

Hóa chất độc hại: Mối đe dọa từ bên trong

Tiến sĩ Hoàng Dương Tùng, Chủ tịch Mạng lưới Không khí sạch Việt Nam, cảnh báo nghiêm trọng: Các sản phẩm nhựa, đặc biệt là hộp xốp, có thể chứa nhiều chất độc hại. Khi tiếp xúc với thực phẩm, đặc biệt là đồ nóng, chúng giải phóng các hóa chất nguy hiểm:

1. "Kẻ giết người" thầm lặng với đồ nóng:

   • Trên 80°C: Túi nylon, hộp nhựa, màng bọc đựng thức ăn nóng ở nhiệt độ này khiến các chất phụ gia như hóa dẻo, phẩm màu, chì, cadimi dễ dàng thôi nhiễm vào thức ăn.

   • Trên 100°C: Monostyren trong nhựa sẽ được giải phóng, gây tổn thương gan nghiêm trọng và nhiều bệnh nguy hiểm khác. Đây là thực tế đáng báo động khi nhiều quán vẫn dùng hộp xốp, túi nilon đựng phở, bún, cháo sôi.

2. Hậu quả lâu dài kinh hoàng: Các hóa chất này tích tụ trong cơ thể theo thời gian có thể dẫn đến:

   • Ung thư: Nguy cơ tiềm ẩn từ nhiều loại hóa chất độc hại.

   • Rối loạn nội tiết tố: Ảnh hưởng đến sinh sản, tăng nguy cơ vô sinh.

   • Tổn thương não bộ: Đặc biệt nguy hiểm cho sự phát triển của trẻ em.

   • Dị tật bẩm sinh, sảy thai: Do tác động đến thai nhi.

   • Tổn thương gan, thận, rối loạn tiêu hóa, tiểu đường...

3. Nguy cơ từ nhựa tái chế "chui": Đáng lo ngại hơn, nhiều ống hút, cốc nhựa, hộp xốp hiện nay được tái chế từ nhựa phế thải không rõ nguồn gốc, không được xử lý tạp chất độc hại. Khi sử dụng, đặc biệt với đồ nóng, chúng dễ phát sinh chất độc gấp bội.

Hạt vi nhựa xâm nhập vào cơ thể con người

Mối nguy kép: từ bữa ăn đến bầu không khí

Tác hại không dừng lại ở việc tiêu dùng trực tiếp. Lượng rác thải nhựa khổng lồ từ các sản phẩm dùng một lần thải ra môi trường vượt quá khả năng xử lý, dẫn đến tình trạng đốt rác bừa bãi. Quá trình đốt nhựa sinh ra các khí độc cực mạnh như dioxin và furan, gây:

• Khó thở, các vấn đề hô hấp.

• Ảnh hưởng nghiêm trọng đến tuyến nội tiết.

• Suy giảm hệ miễn dịch.

• Rối loạn tiêu hóa.

• Nguy cơ ung thư cao.

Lời khuyên "vàng" từ chuyên gia để bảo vệ chính mình

Trước thực trạng đồ nhựa dùng một lần tại Việt Nam chưa được kiểm định chặt chẽ, đặc biệt với các sản phẩm kém chất lượng chứa BPA và các chất độc hại khác, các chuyên gia đưa ra lời khuyên thiết thực:

1. HẠN CHẾ TỐI ĐA: Giảm thiểu việc sử dụng đồ nhựa dùng một lần, đặc biệt để đựng và bảo quản thực phẩm.

2. TUYỆT ĐỐI KHÔNG DÙNG VỚI ĐỒ NÓNG: Không dùng hộp xốp, hộp nhựa, túi nilon để đựng thức ăn, đồ uống nóng trên 70-80°C, đặc biệt là thức ăn chiên rán nhiều dầu mỡ đang nóng. Tránh xa lò vi sóng với các loại hộp này.

3. CHỌN SẢN PHẨM RÕ NGUỒN GỐC, CHẤT LƯỢNG: Nếu bắt buộc phải dùng, chỉ chọn sản phẩm có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, đạt tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm (có ký hiệu nhựa an toàn như PP số 5, hoặc ghi rõ "BPA Free").

4. KHÔNG TÁI SỬ DỤNG: Không dùng lại hộp xốp, ống hút, cốc, đĩa nhựa dùng một lần. Khi chúng bị xước, ngả màu sẽ là ổ vi khuẩn gây bệnh.

5. ƯU TIÊN GIẢI PHÁP THÂN THIỆN: Như lời khuyên của PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh (Viện Công nghệ thực phẩm, ĐH Bách Khoa Hà Nội), hãy chuyển sang dùng:

   • Chai thủy tinh, inox thay chai nhựa.

   • Ống hút tre, inox, cỏ bàng, gạo thay ống hút nhựa.

   • Túi vải, túi giấy thay túi nilon.

   • Hộp đựng bằng thủy tinh, sứ hoặc hộp nhựa chuyên dụng an toàn (loại dùng được lò vi sóng) thay hộp xốp, hộp nhựa mỏng.

Hà nội tiên phong, cùng chung tay

Đáng chú ý, từ tháng 10 tới đây, Hà Nội sẽ thí điểm dừng sử dụng đồ nhựa dùng một lần tại các cửa hàng đồ uống, quán ăn trong Vành đai 1. Đây là bước đi tích cực, thể hiện quyết tâm giảm thiểu rác thải nhựa và bảo vệ sức khỏe cộng đồng.

Lựa chọn mỗi ngày của chúng ta quyết định sức khỏe của chính mình và tương lai môi trường. Hãy là người tiêu dùng thông thái, nói "KHÔNG" với đồ nhựa dùng một lần khi không cần thiết, và ưu tiên những giải pháp an toàn, bền vững hơn. Một ly cà phê trong cốc giấy, một bữa trưa trong hộp thủy tinh riêng, hay chiếc ống hút tre xinh xắn... không chỉ là phong cách sống xanh, mà còn là cách bạn yêu thương bản thân và hành tinh này mỗi ngày.