Ngày 14/6, Quốc hội Việt Nam thông qua Luật Công nghiệp Công nghệ số, mở đường cho việc hợp pháp hóa tài sản mã hóa và đưa ra các chính sách ưu đãi dành cho lĩnh vực AI, chip bán dẫn và hạ tầng số.

Luật mới sẽ có hiệu lực từ ngày 1/1/2026, đánh dấu lần đầu tiên tài sản số được đưa vào khuôn khổ quản lý pháp lý tại Việt Nam. Đây được xem là bước tiến quan trọng trong việc thúc đẩy đổi mới công nghệ trên toàn quốc.

Theo văn bản của Chính phủ, Luật phân loại tài sản số thành hai nhóm chính: tài sản ảo (virtual assets) và tài sản mã hóa (crypto assets). Cả hai đều sử dụng công nghệ mã hóa hoặc kỹ thuật số để xác thực và chuyển giao, tuy nhiên, không bao gồm các loại chứng khoán, tiền pháp định kỹ thuật số (digital fiat currencies) hay các công cụ tài chính khác.

Nội dung quy định công nhận tài sản số trong Luật Công nghiệp công nghệ số. Nguồn: Thư viện pháp luật

Chính phủ sẽ tiếp tục ban hành các quy định chi tiết liên quan đến điều kiện kinh doanh, phân loại cụ thể và cơ chế giám sát đối với từng loại tài sản.

Trong đó, luật cũng yêu cầu các biện pháp đảm bảo an ninh mạng và phòng chống rửa tiền phù hợp với chuẩn mực quốc tế. Đây được xem là động thái nhằm phản hồi những lo ngại từ Lực lượng đặc nhiệm tài chính quốc tế (FATF), khi Việt Nam đã bị đưa vào “danh sách xám” của tổ chức này từ năm 2023.

Tham vọng trở thành trung tâm công nghệ số

Bên cạnh việc công nhận tài sản mã hóa, luật mới còn thể hiện rõ tham vọng của Việt Nam trong việc trở thành trung tâm công nghệ số của khu vực và thế giới.

Luật đưa ra hàng loạt ưu đãi lớn dành cho các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI), bán dẫn (semiconductors) và hạ tầng số, bao gồm giảm thuế, hỗ trợ sử dụng đất và tài trợ nghiên cứu phát triển (R&D), đặc biệt cho các công ty phát triển công nghệ lõi như thiết kế chip và trung tâm dữ liệu AI.

Chính quyền địa phương được giao nhiệm vụ hỗ trợ đào tạo nguồn nhân lực thông qua các chương trình trợ cấp và dạy nghề, đồng thời giáo dục công nghệ số sẽ được tích hợp vào chương trình giảng dạy quốc gia.

Chính phủ Việt Nam khẳng định: “Với bước đi này, Việt Nam trở thành quốc gia đầu tiên trên thế giới ban hành một đạo luật độc lập dành riêng cho ngành công nghiệp công nghệ số.”

Việt Nam và nỗ lực đấu tranh chống lừa đảo liên quan đến tiền mã hóa

Trước khi luật được thông qua, Việt Nam cũng từng phải đối mặt với nhiều vụ việc lừa đảo liên quan đến tiền mã hóa (crypto).

Tháng 2/2025, công an Việt Nam đã bắt giữ 4 đối tượng đứng sau nền tảng đào tiền mã hóa giả mạo có tên BitMiner, tự xưng là một công ty đặt tại Dubai. Nhóm này đã lừa hơn 200 nạn nhân với tổng số tiền hơn 4 tỷ đồng (khoảng 157.300 USD) thông qua việc bán các gói đào coin và tài liệu đào tạo giả.

Trước đó vào tháng 12/2024, Công an TP. Hà Nội đã kịp thời ngăn chặn một vụ lừa đảo quy mô lớn với tên gọi Million Smiles, giúp hơn 300 người tránh trở thành nạn nhân. Vụ việc đã chiếm đoạt tổng cộng khoảng 30 tỷ đồng (khoảng 1,17 triệu USD) từ hơn 100 doanh nghiệp và 400 cá nhân.

Million Smiles đã quảng bá đồng tiền mã hóa nội bộ của mình là QFS (Quantum Financial System) thông qua những tuyên bố sai lệch, gắn nó với các “kho báu tổ tiên” và yếu tố tâm linh nhằm tạo lòng tin với nhà đầu tư.