TP HCM với lộ trình "số hóa" 400.000 xe ôm công nghệ và giao hàng sang xe điện

📅 Lộ trình "thần tốc" với 4 mốc son cụ thể

Theo dự thảo đề án do Viện Nghiên cứu Phát triển TP.HCM (HIDS) hoàn thiện, hành trình chuyển đổi 400.000 xe máy xăng sang điện sẽ diễn ra theo từng giai đoạn rõ rệt:

• Tháng 1/2026: Tất cả tài xế đăng ký mới trên nền tảng công nghệ bắt buộc dùng xe điện. Các xe xăng đang hoạt động bước vào giai đoạn chuyển đổi. Mục tiêu cuối 2026: 30% (120.000 xe) hoàn tất.

• Tháng 1/2027: Xe xăng bị hạn chế lưu thông giờ cao điểm tại các "vùng phát thải thấp". Mục tiêu cuối 2027: 80% (320.000 xe) chuyển sang điện.

• Tháng 1/2028: Siết chặt kiểm soát khí thải theo tiêu chuẩn mới.

• Tháng 12/2029 (chính thức từ 1/2029): Cấm hoàn toàn xe máy xăng trong hoạt động giao hàng và xe ôm công nghệ.

Bảng: Lộ trình chuyển đổi xe máy xăng sang điện tại TP.HCM

💰 Gói hỗ trợ "có một không hai": không để ai bị bỏ lại phía sau

Các tài xế sẽ được hỗ trợ với chính sách "chuyển đổi sớm, hưởng lợi nhiều"

Thành phố áp dụng triệt để nguyên tắc "chuyển đổi sớm, hưởng lợi nhiều" với hàng loạt ưu đãi hấp dẫn:

• Hỗ trợ tài chính trực tiếp: Miễn 100% thuế VAT, lệ phí trước bạ, phí đăng ký biển số cho xe điện mua mới.

• Vay vốn ưu đãi: Lãi suất trần chỉ 6%/năm, được thành phố hỗ trợ trực tiếp ít nhất 2% lãi suất trong 2 năm đầu. Sang năm thứ ba, mức hỗ trợ giảm còn 50%.

• Cơ chế trả nợ thông minh: Ngân hàng liên kết với nền tảng công nghệ sẽ tự động trích nợ từ cước phí vận chuyển, giảm gánh nặng trả góp cho tài xế.

• Hỗ trợ đặc biệt: Dành riêng hàng chục nghìn suất cho tài xế khó khăn, cận nghèo từ ngân sách thành phố.

• Khuyến khích từ doanh nghiệp: Mỗi chuyến xe điện hoàn thành được thưởng thêm 500 - 1.000 đồng, đồng thời được ưu tiên hiển thị trên ứng dụng để thu hút khách hàng "xanh".

"Chính sách được thiết kế để không ai bị bỏ rơi. Tài xế giao hàng là đối tượng cần được hỗ trợ thông qua chính sách xã hội, không phải tự gánh chịu chi phí chuyển đổi" - Ông Lê Thanh Hải, Giám đốc Trung tâm Tư vấn Ứng dụng Kinh tế (HIDS).

🔌 Giải bài toán hạ tầng: "bản đồ pin" toàn thành phố đang được vẽ

Nhận thức rõ thách thức lớn nhất là hạ tầng sạc điện, TP.HCM đang triển khai đồng bộ các giải pháp:

• Xây dựng bản đồ sạc điện: Một tổ liên ngành gồm Sở Xây dựng, ngành điện và PCCC đang khảo sát toàn diện các chung cư, tòa nhà để xác định vị trí lắp trạm sạc, hình thành bản đồ số toàn thành phố.

• Mở rộng điểm sạc: Từ 50 điểm đổi pin hiện có, thành phố sẽ thu hút thêm ít nhất 2 doanh nghiệp lớn đầu tư hệ thống trạm sạc di động và trạm dừng nghỉ.

• An toàn khu nhà trọ: Tăng cường kiểm tra hệ thống điện tại các khu nhà trọ, đảm bảo an toàn cho tài xế sạc xe qua đêm 112.

• Quy định mới: Đề xuất bắt buộc các bãi đỗ xe xây mới phải dành 30% chỗ đỗ có lắp trụ sạc cho ô tô điện.

🌱 Tác động kép: xanh hóa giao thông & cải thiện kinh tế tài xế

Việc tập trung vào nhóm xe công nghệ và giao hàng không phải ngẫu nhiên. Đây là nhóm có tần suất hoạt động "khủng": 80-150 km/ngày, gấp 3-4 lần người dùng thông thường. Mỗi xe chuyển điện sẽ mang lại hiệu quả giảm phát thải gấp bội.

• Môi trường: Kỳ vọng đến 2029, cắt giảm 100% lượng khí thải từ 400.000 phương tiện này. TP.HCM hiện đang chịu mức ô nhiễm bụi mịn PM2.5 cao gấp 2.5-4.7 lần ngưỡng khuyến cáo của WHO, mà giao thông là nguồn chính.

• Kinh tế tài xế: Tiết kiệm chi phí nhiên liệu và bảo dưỡng lên đến 1 triệu đồng/tháng mỗi xe - khoản tiền ý nghĩa với lao động phổ thông.

• Công nghiệp hỗ trợ: Thúc đẩy ngành sản xuất xe điện, dịch vụ pin, hậu mãi và logistics phát triển.

🔮 Tầm nhìn xa hơn: hướng tới cấm xăng dầu tại trung tâm và mở rộng đối tượng

Đề án xe công nghệ chỉ là khởi đầu trong chiến lược tổng thể:

• Vùng phát thải thấp: Sẽ được thiết lập tại trung tâm TP.HCM, Cần Giờ, Côn Đảo để ưu tiên xe điện, hạn chế rồi cấm xe xăng dầu theo lộ trình.

• Mở rộng đối tượng: Giai đoạn 2 của Đề án Kiểm soát khí thải (dự kiến trình Quý IV/2025) sẽ tập trung vào chính sách ưu đãi chuyển đổi cho xe cá nhân, taxi.

• Xe buýt xanh: Song song đó, thành phố đặt mục tiêu 100% xe buýt dùng năng lượng sạch vào năm 2030, hiện đã đạt 31%.

💡 Bài học từ quá khứ và cơ hội vàng

Khác với những đề án kiểm soát khí thải trước đây thường vướng thiếu hành lang pháp lý và nguồn lực, lần này TP.HCM tiếp cận bài bản hơn: kết hợp cơ chế thị trường (bán tín chỉ carbon) với hỗ trợ tài chính mạnh mẽ và sự đồng hành của doanh nghiệp công nghệ.

Với hơn 9,6 triệu phương tiện đang lưu hành (tăng 3% mỗi năm), áp lực lên hạ tầng và môi trường TP.HCM là rất lớn. Lộ trình chuyển đổi 400.000 xe công nghệ sang điện không chỉ là một chính sách giao thông, mà là một tuyên ngôn xanh mạnh mẽ, đặt nền móng cho một hệ sinh thái giao thông bền vững, vì sức khỏe cộng đồng và tương lai đô thị. Cuộc cách mạng xe điện cho "đội quân" giao hàng và công nghệ đã chính thức bắt đầu!

📌 Độc giả Thế Hệ Mới có thể theo dõi chi tiết dự thảo đề án trên Cổng thông tin điện tử TP.HCM hoặc trang chính thức của Viện Nghiên cứu Phát triển TP.HCM (HIDS).